TITULARES

Guarani


By on 18:02


Ohóma Pizzarro, okirîma Karmiña, ha ñande avei. Ko´agâ ñaha´arota ou ambue ava ñanemosaraki jevy haguâ, ¿taku nda péichai?
Ñande revi pô´e iminte va´erâ peteîva, ¡japáy ñapu´a hagua! ¿Ha upéi? Ñekirirî jevynte ñane ra´arô. ¿Peichaitépeve piko ñande akâraku kuaa ha upeva ajante jaguerosapukái ñane mba´e teete? Terâ San Juan, Semana Santa o Navidad ajante ñane mandu´a va´erâ tavarandúre.
¿Partido ajante avei osê pe paraguai gua tuguy okorre ñande pype, ha aipo “garra guaraní” jeguerosapukái ha´ete ku ñanembohoryvéva akôinte?
Tavarandu, Guarani ñe´e ha tekove Paraguai ndaha´éi “moda” ajante oikove va´erâ. Jaraha vaerâ ñande pype, jagueroikóve va´erâ akôite ha ñamogueroguasu va´erâ.
Vyrorei partido, vyrorei pytaguâ ñemose, vyrorei locutor guerosapukái ñemo´a mercadera, oikovétarô péa ajante. Guarani ñe´e ndaha´éi “mercadería” ojejogua terâ oñevendéva mercado 4pe. Tavarandu ndaha´éi fiesta patronal ajante ñanemandu´a va´erâ. Jaraha va´erâ ñande rekovépe.
Guarani ñe´e no mbotavyiri avavépe, he´iháicha karaiñe´e oiporúva. Guarani tuicha, pytagua arandúichante avei, oguereko heta mba´ekañy jajeporekáva´erâ hese ha pe eiretéicha he´ê va´erâ ñandeve jaiporu aja, akôinte.
Jevy´a opáve´ÿva ko ñandejagarra ñajenduvo tetâ ambuepe guaranime oñe´eva. Ha jaharei hese, ñemo´a ojerokypopóva, guilili gualalápe ña ñe´e aja.
Avave ndomomorâvéi guaraní rekove pe ava oikóva tetâ ambuepeicha. Paraguaigua oikóva tetâ ambuepe, mombyry isygui, irugui, imembykuéragui. Ha´ekuéramante oikuaa lo que “es”
Pévare, koâga, ajapo peteî ñemandu´a guasu umi che angirûnguera oikóva tetâ ambuepe, omyasâiva guaraní rekove, ñe´e ha tavarandu pe oikohape. Ho´uva tortilla, locro terâ tereré pe oiko oikoharupi. Ohechaukáva mba´eichaite paraguaigua rekove potî, ñemba´apo ha tory nomboguéiva jeikóasy terâ tekotêve.
Ko´âva ha´e paraguaigua omopu´âva akôinte ñane retâ, ñemba´apo ha torype. Ndaha´eiete ñandéicha, sarambípe jaguerosapukáipareivarehegua ñepu´â, oparei jevyhagua.
Tekotevê jajapomi ko´â ñande angirûngueraicha, jaiporú akôinte tavarandu, jaiko jaikóharupi, jahechauka hagua opavavetévape mba´eichaitépa tuicha tava Paraguai ha mba´eichaitépa iporâ ñande rekove paraguaiguaicha.
Tape hasa peteî arateî porâitéasy penderógape terâ peîhárupi.

Sobre Juan Edgardo Lezcano

Facilitador de Talleres de Comunicación y TIC´s. Fundador de LEZCORP y Director de Editorial de Medios, Publicidad y Eventos. En twitter @edLEZ